میلگرد اپوکسی گلس (Epoxy Glass Rebar) یا همان میلگرد GFRP یکی از مهم‌ترین مواد کامپوزیتی مورد استفاده در صنعت ساخت‌وساز است. این میلگردها که از ترکیب الیاف شیشه و رزین اپوکسی ساخته می‌شوند، به دلیل مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی، وزن کم، استحکام کششی بی‌نظیر و طول عمر بالا جایگزین مناسبی برای میلگردهای فولادی در پروژه‌های حساس هستند.

با وجود تمام این مزایا، نحوه نگهداری، حمل و انبارش میلگرد اپوکسی گلس اهمیت زیادی دارد؛ زیرا برخلاف فولاد، این محصول یک ماده کامپوزیتی است و در برابر آسیب‌های فیزیکی، UV و شرایط محیطی باید به شکلی اصولی حفاظت شود. نگهداری نادرست می‌تواند باعث کاهش مقاومت مکانیکی، ایجاد ترک مویی، کاهش چسبندگی با بتن و زوال رزین اپوکسی شود.

در این مقاله تمام نکات کلیدی نگهداری میلگرد اپوکسی گلس را از مرحله حمل‌ونقل تا نصب بررسی می‌کنیم. این اطلاعات براساس استانداردهای بین‌المللی ACI، CSA، ASTM و تجربه عملی متخصصان صنعت کامپوزیت جمع‌آوری شده است.

۱. آشنایی با ساختار میلگرد اپوکسی گلس

برای درک اهمیت نگهداری صحیح، باید ساختار آن را بشناسیم:

این میلگرد از سه بخش اصلی تشکیل شده است:

1. الیاف شیشه (Glass Fiber) – مسئول استحکام کششی بالا

2. رزین اپوکسی (Epoxy Resin) – ماتریس چسبنده که الیاف را یکپارچه نگه می‌دارد

3. پوشش سطحی محافظ – جهت بهبود چسبندگی و مقاومت در برابر UV

برخلاف فولاد، این ساختار ترکیبی و حساس‌تر به ضربه موضعی، UV شدید و دمای بالا است. همین ساختار کامپوزیتی دلیل ضرورت رعایت دقیق نکات نگهداری است.

۲. اهمیت نگهداری صحیح میلگرد اپوکسی گلس

دلایل اصلی نیاز به نگهداری دقیق عبارت‌اند از:

• حساسیت رزین اپوکسی به نور خورشید و UV

• آسیب‌پذیری سطح در برابر ضربه‌های نقطه‌ای و سایش

• امکان ایجاد ترک‌های مویی ناشی از فشار موضعی

• افت خواص مکانیکی در صورت انبارش نادرست

• تغییر شکل در دمای بسیار بالا

نگهداری اصولی باعث می‌شود میلگرد در زمان نصب، عملکردی کاملاً مطابق استاندارد داشته باشد.

۳. نکات کلیدی انبارش میلگرد اپوکسی گلس

۳.۱. عدم قرارگیری در معرض مستقیم نور خورشید

اپوکسی نسبت به اشعه ماوراءبنفش (UV) حساس است. قرارگیری طولانی‌مدت در نور خورشید باعث:

• زرد شدن سطح

• کاهش خواص مکانیکی رزین

• پوسته‌پوسته شدن لایه خارجی

• کاهش دوام بلندمدت میلگرد

راه‌حل:

• انبارش زیر سقف

• استفاده از روکش‌های UV resistant

• عدم استفاده از پوشش نایلونی شفاف (به دلیل عبور UV)

۳.۲. جلوگیری از تماس مستقیم با زمین

تماس با زمین باعث:

• جذب رطوبت

• تماس با مواد شیمیایی موجود در خاک

• افزایش احتمال آسیب فیزیکی در زمان جابه‌جایی

روش درست:

• نگهداری روی پالت‌های چوبی یا فلزی

• ایجاد فاصله حداقل ۱۰–۱۵ سانتی‌متری از سطح زمین

• استفاده از بلوک‌های پلاستیکی محکم برای تکیه‌گاه

۳.۳. انبارش با تکیه‌گاه‌های نرم و یکنواخت

میلگرد اپوکسی گلس در برابر فشار نقطه‌ای حساس است.

بنابراین:

• هرگز نباید روی لبه‌های تیز، آهن‌آلات یا زمین ناهموار قرار گیرد.

• تکیه‌گاه‌ها باید پلاستیکی، لاستیکی یا چوبی با سطح صاف باشند.

• فواصل بین تکیه‌گاه‌ها طبق استاندارد:

۳.۴. انبارش افقی ترجیحی (نه عمودی)

انبارش عمودی باعث:

• ایجاد تنش موضعی در پایین میلگرد

• تغییر شکل تدریجی در میلگردهای بلند

انبارش افقی در ردیف‌های یکنواخت بهترین روش است.

۳.۵. محافظت در برابر رطوبت زیاد

رطوبت مستقیم آسیبی به الیاف شیشه نمی‌زند، اما:

• چسبندگی سطحی

• بافت پوشش

• شرایط رزین اپوکسی

را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

بهترین شرایط محیطی:

• رطوبت زیر ۶۰٪

• محیط سرپوشیده و خشک

۴. نکات مهم در حمل‌ونقل میلگرد اپوکسی گلس

میلگردهای کامپوزیتی برخلاف فولاد، شکنندگی موضعی دارند؛ بنابراین در حمل باید موارد زیر رعایت شود:

۴.۱. عدم کشیدن میلگرد روی زمین

سایش شدید باعث:

• خراش سطحی

• آسیب به رزین

• کاهش چسبندگی با بتن

حمل باید فقط با دست، جرثقیل یا لیفتراک انجام شود.

۴.۲. استفاده از تسمه‌های نرم

در حمل با جرثقیل یا لیفتراک:

• از تسمه‌های پارچه‌ای یا نوارهای نرم استفاده شود

• هرگز از زنجیر یا کابل فلزی استفاده نکنید

• استفاده از قلاب‌های تیز ممنوع است

۴.۳. جلوگیری از خم‌کاری در هنگام حمل

میلگرد اپوکسی گلس قابل خم‌کاری در محل پروژه نیست و خم‌کاری غیر اصولی باعث شکست الیاف می‌شود.

بنابراین:

• تنها میلگردهای پیش‌خم‌شده از کارخانه را حمل کنید

• از اعمال فشار برای تغییر شکل جلوگیری کنید

۴.۴. مهار صحیح بار در کامیون

برای جلوگیری از جابه‌جایی میلگرد در مسیر:

• استفاده از گوه‌های لاستیکی

• مهار با تسمه پهن

• جلوگیری از تماس مستقیم بدنه فلزی کامیون با میلگرد

۵. نکات حیاتی هنگام استفاده در پروژه

نگهداری صحیح فقط به انبار ختم نمی‌شود؛ در زمان نصب نیز رعایت نکات زیر ضروری است:

۵.۱. برش و سوراخ‌کاری

• از دستگاه‌های مخصوص برش کامپوزیت (اره دیسکی با تیغه الماسه) استفاده کنید.

• برش با سنگ فرز باعث سوختن رزین و کاهش مقاومت می‌شود.

• هنگام برش از ماسک و عینک ایمنی استفاده کنید (به دلیل گرد الیاف شیشه).

۵.۲. جلوگیری از حرارت‌دهی

رزین اپوکسی در دمای بالاتر از ۱۲۰–۱۴۰ درجه ممکن است نرم یا تخریب شود.

بنابراین:

• جوشکاری در نزدیکی میلگرد ممنوع

• تماس با شعله یا تجهیزات داغ ممنوع

• اجرای بتن گرم باید با استاندارد کنترل شود

۵.۳. تمیز نگه‌داشتن سطح میلگرد

سطح میلگرد هنگام بتن‌ریزی باید:

• خشک

• بدون چربی

• بدون گردوخاک

• بدون مواد رهاساز یا روغن

باشد. آلودگی‌ها باعث کاهش چسبندگی اپوکسی گلس با بتن می‌شود.

۵.۴. جلوگیری از برخورد با ابزارهای سنگین

ابزارهایی مانند پتک، چکش فلزی، شاخه‌های فولادی و پروفیل‌ها نباید با میلگرد برخورد کنند.
حتی ضربه کوچک می‌تواند باعث ترک مویی نامرئی شود.

۶. شرایط نگهداری طولانی‌مدت

برای انبارش بیش از یک سال:

1. حتماً از پوشش UV استفاده کنید.

2. میلگرد را هر ۴ ماه یک‌بار بازبینی کنید.

3. زیرسازی باید خشک و دور از رطوبت باشد.

4. از انبارش در محیط‌های صنعتی با گازهای خورنده پرهیز شود.

این موارد طول عمر میلگرد را تا چندین سال بدون افت کیفیت تضمین می‌کند.

۷. اشتباهات رایج در نگهداری میلگرد اپوکسی گلس

• انبارش زیر آفتاب مستقیم

• قرار دادن روی زمین بدون پالت

• تماس با اجسام تیز

• حمل با زنجیر و قلاب فلزی

• برش با فرز

• تلاش برای خم‌کردن میلگرد در پروژه

• انبارش عمودی

• استفاده از پوشش نایلونی شفاف

• برخورد با ابزارهای سنگین

اجتناب از این اشتباهات از افت کیفیت و کاهش مقاومت جلوگیری می‌کند.

جمع‌بندی

میلگرد اپوکسی گلس یکی از پیشرفته‌ترین کامپوزیت‌های مورد استفاده در سازه‌های مدرن است؛ اما به دلیل ساختار ترکیبی رزین–الیاف شیشه نیازمند نگهداری کاملاً اصولی است. رعایت نکات حمل، انبارش و نصب باعث:

• افزایش عملکرد مکانیکی

• افزایش عمر مفید سازه

• جلوگیری از آسیب‌های پنهان

• ماندگاری خواص اپوکسی

• کاهش هزینه‌های تعمیرات آینده

خرید میلگرد اپکسی گلس